14 kwietnia 2007 roku w Katowicach odbyła się konferencja „Opór wobec stanu wojennego na Śląsku i w Zagłębiu”.
Celem konferencji było wywołanie publicznej debaty o stanie wojennym w Regionie Śląsko-Dąbrowskim oraz dyskusji o oporze i organizacji struktur podziemnych. Ponadto, intencją organizatorów było doprowadzenie do integracji środowisk politycznych i historycznych oraz przypomnienie opinii publicznej, w tym szczególnie młodemu pokoleniu, o ważnych wydarzeniach najnowszej historii Polski na „drodze do wolności”.
Materiały konferencyjne zostały zebrane w publikację dostępną tutaj.
„Opór wobec stanu wojennego na Śląsku i w Zagłębiu”
ISBN 978-7556-012-1
Fundacja Centrum Solidarności, Gdańsk 2007
Stan wojenny pozostanie jednym z najważniejszych i zarazem najtragiczniejszych wydarzeń w historii Polski. Wprowadzając stan wojenny 25 lat temu, reżim komunistyczny chciał stłumić niezwykłe w skali światowej dążenie do wolności i suwerenności narodowej. Aby zastraszyć i spacyfikować „Solidarność”, tą organizacyjną i tą pisaną z małej litery – solidarność ludzkich serc i pragnień w dążeniu do wolności”, na ulicę polskich miast, wyprowadzono wojsko.
Symbolem protestu i oporu wobec stanu wojennego pozostanie na zawsze bohaterski protest na Górnym Śląsku i w Zagłębiu. Przeciw protestującym załogom kopalni i hut skierowano tysiące zomowców, milicjantów i oddziałów wojska. Dokonano krwawych pacyfikacji. Spacyfikowano brutalnie strajki w kopalniach „Wieczorek”, „Staszic”, „Lenin”, „Manifest Lipcowy” i wielu innych. Polała się krew w kopalni „Wujek”, gdzie z zimną krwią zastrzelono 9 osób, a wiele zraniono. Śmierć, czołgi i transportery opancerzone, więzienia i obozy internowanych miały złamać opór i zastraszyć protestujących, obezwładnić całe społeczeństwo. Bez skutku!!! Śląsk protestował. Na dole w kopalniach „Ziemowit” i „Piast” trwały wielodniowe strajki okupacyjne. W pamięci naszej pozostanie bohaterski opór wobec stanu wojennego i cena życia i śmierci, jaką płacili ludzie Śląska i Zagłębia. Prawie 2000 osób było internowanych, kilkaset aresztowanych i skazanych na wysokie wyroki więzienia za strajki i działalność podziemną. Ten dramatyczny, ale zarazem naznaczony bohaterstwem i solidarnością, okres stanu wojennego, wymaga badań i pogłębionej debaty. Pomimo upływu ćwierćwiecza od tamtych wydarzeń, nie poznaliśmy wszystkich aspektów tego mrocznego okresu.
Z tego powodu Fundacja Centrum Solidarności podjęła inicjatywę, aby we współpracy z Oddziałem IPN w Katowicach i Stowarzyszeniem „Pokolenie” zorganizować debatę z uczestnikami, świadkami i zarazem badaczami tamtego okresu. Jestem przekonany, że ta konferencja przyczyni się nie tylko do ważnej i pogłębionej debaty, lecz także pozwoli uczestnikom odkryć na nowo tę niezwykłą nić przyjaźni i solidarności, która nas wszystkich złączyła we wspólnej walce o wolność, suwerenność i niepodległość Polski.
Bogdan Lis
Prezes Fundacji Centrum Solidarności
